ΗΠΑ: “Πείνα… Φτώχεια και καημός”

Η καθυστέρηση στη διεύρυνση του ορίου χρέους εγείρει σενάρια «μερικής πτώχευσης» των ΗΠΑ

THN ώρα που η προσοχή όλων στην Ευρώπη παραμένει στραμμένη στην εξέλιξη του δημοσιονομικού θρίλερ με αφετηρία την Ελλάδα, στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού εξελίσσεται ένα θρίλερ με θέμα το υψηλό χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η μεγαλύτερη οικονομία της υφηλίου έχει εξαντλήσει τα περιθώρια δανεισμού της, καθώς το χρέος της έχει αγγίξει το 100% του ΑΕΠ και τα σενάρια περί «μερικής πτώχευσης» πολλαπλασιάζονται εάν η Ουάσιγκτον δεν εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις της έως τη 15η Αυγούστου. Το φαινόμενο είχε επαναληφθεί με την ίδια ένταση επί προεδρίας Κλίντον το 1995, με συνέπεια τότε το δολάριο να χάσει 5% της αξίας του σε μία ημέρα. Σήμερα μετά την υποχώρηση του ευρώ έως τα 1,25 δολάρια, μεσούσης της κρίσης στην Ευρώπη, η συναλλαγματική ισοτιμία έχει επιστρέψει έως τα 1,47 δολάρια.

Οι ΗΠΑ έχουν ένα όριο μέχρι το οποίο μπορεί να ανέλθει ο κρατικός δανεισμός τους, ο οποίος σήμερα ανέρχεται στα 14,29 τρισ. δολάρια. Το Κογκρέσο καθορίζει το ύψος του ορίου του κρατικού χρέους. Η τελευταία ανοδική αναθεώρηση είχε εγκριθεί τον Φεβρουάριο του 2010, χωρίς τις εντάσεις που επικρατούν τους δύο τελευταίους μήνες. Στις ΗΠΑ, μετά το 1980 έχουν γίνει 40 ανοδικές αναθεωρήσεις του κρατικού χρέους…

Μετά το τελευταίο πακέτο τόνωσης της οικονομίας των ΗΠΑ, τα 14,29 τρισ. δολάρια του χρέους καθιστούν αναγκαία τη νέα αναθεώρηση των ορίων του. Ωστόσο, με την ευρωπαϊκή κρίση χρέους να έχει αναδειχθεί σε ένα από τα κορυφαία οικονομικά ζητήματα διεθνώς και με τις μεγαλύτερες οικονομίες της υφηλίου να προεξοφλούν μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας λόγω αυξημένων ελλειμμάτων, όπως αυτά επιτάθηκαν μετά την τραπεζική κρίση και την οικονομική ύφεση που προκάλεσε, το θέμα των ΗΠΑ λαμβάνει νέες διαστάσεις.

Στο εσωτερικό των ΗΠΑ η αναθεώρηση του ορίου κρατικού χρέους έχει μεταβληθεί σε «πολιτική αναμέτρηση» των δύο ισχυρών κομμάτων. Οι Ρεπουμπλικανοί χρησιμοποιούν το χρέος ως πολιτικό χαρτί για να επιβάλουν την άποψή τους στη δημοσιονομική σταθεροποίηση. Αλλά και ο Μπαράκ Ομπάμα, όταν ήταν γερουσιαστής, είχε καταψηφίσει την αύξηση του ορίου του κρατικού χρέους.

Το κρίσιμο σημείο πίσω από τη διαχείριση αυτής της κατάστασης δεν είναι οι αμφιβολίες σχετικά με την απόφαση του Κογκρέσου για την αναθεώρηση. Θεωρείται έως και απίθανο οι Ρεπουμπλικανοί να επιλέξουν να οδηγήσουν τις ΗΠΑ σε πτώχευση. Το κομβικό σημείο είναι οι αντιδράσεις των αγορών, όσο εξελίσσονται οι πολιτικές συγκρούσεις ή ακόμα και πολιτικά παιχνίδια, γιατί δεν απουσιάζει και αυτό το σενάριο. Θα προλάβουν οι αγορές να πουλήσουν αμερικανικά ομόλογα και δολάρια προκαλώντας έτσι μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική αναταραχή; Οι παροικούντες τις… οικονομικές Ιερουσαλήμ θυμούνται πολύ καλά την «κρίση δολαρίου» του 1995. Τότε, επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον, ήταν η τελευταία φορά που η συζήτηση για τα όρια του αμερικανικού χρέους είχε εξαντλήσει τα χρονικά περιθώρια προτού ληφθεί η τελική απόφαση. Τότε το δολάριο είχε καταγράψει απώλειες 5% σε μία ημέρα και τα επιτόκια των αμερικανικών ομολόγων είχαν εκτοξευθεί στα ύψη.

Οι πολιτικές τριβές και οι καθυστερήσεις έχουν τεράστια οικονομική σημασία με δεδομένο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος δανειολήπτης στον κόσμο. Με στοιχεία του 2010, το 60% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων είναι σε δολάρια. Η πιστωτική κρίση του 2008 είχε αφήσει ως μοναδική σταθερή επιλογή των επενδυτών –εκτός του χρυσού– τα κρατικά αμερικανικά ομόλογα, με τη λογική της επένδυσης ήσσονος κινδύνου.

Θα διακινδυνεύσουν οι ΗΠΑ να χάσουν την άριστη πιστοληπτική τους ικανότητα, την αξιολόγηση ΑΑΑ, εάν έως τις 2 Αυγούστου η Γερουσία δεν καταλήξει σε συμφωνία για την αύξηση του ορίου χρέους, παίζοντας το χαρτί του αδύναμου δολαρίου; Πάντως ο οίκος Fitch έχει εκπέμψει «δελτίο θυέλλης». Η πρώτη μεγάλη λήξη ομολόγων των ΗΠΑ μετά τις 2 Αυγούστου είναι στις 4 Αυγούστου. Τότε η Ουάσιγκτον υποχρεούται να αποπληρώσει έντοκα γραμμάτια 30 δισ. δολαρίων. Εάν δεν ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις, η Fitch θα υποβαθμίσει τις ΗΠΑ στο «B+» από «AAA». Εάν τα έντοκα αυτά αναχρηματοδοτηθούν και στη συνέχεια στις 15 Αυγούστου οι ΗΠΑ δεν εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις των 27 δισ. και 25 δισ. δολαρίων σε έντοκα γραμμάτια και κουπόνια αντίστοιχα, τότε η αξιολόγηση θα διαβαθμιστεί σε επίπεδο «Restricted Default», δηλαδή «περιορισμένη χρεοκοπία», για το αμερικανικό χρέος.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ισοτιμία ευρώ - δολαρίου από την αρχή του έτους. Μετά τη βουτιά έως τα 1,25 δολάρια το 2010, το ευρώ ανέκαμψε έως τα 1,47 δολάρια. Το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα έχει ανατιμηθεί κατά 8,50% μετά την 1η Ιανουαρίου 2011.

Πηγή

Σχετικά θέματα:

Το τύπωμα χρήματος… παιχνίδι με τη φωτιά

Το “μυστικό” κράτος της Ευρώπης