“Εκτός στόχων οι αποκρατικοποιήσεις μετά και από τις τεράστιες απώλειες στην χρηματιστηριακή αγορά”

• Αμφιβολίες για τα οφέλη που θα έχει το ελληνικό Δημόσιο από τις αποκρατικοποιήσεις εκφράζει η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ).

Βασικός πυλώνας του Μνημονίου είναι η αποκρατικοποίηση κρατικών εταιριών και η διάθεση σε ιδιώτες των μεριδίων που ελέγχει το Ελληνικό Δημόσιο. Σύμφωνα μάλιστα με το Μεσοπρόθεσμο υπολογίζονται μέχρι το 2015 έσοδα της τάξεως των 50 δισ. ευρώ, ενώ οι δανειστές μας αντιλαμβάνονται την πορεία των αποκρατικοποιήσεων ως κομβική για τη συνέχιση της οικονομικής μας στήριξης.

Σε ποιο βαθμό, όμως, η πώληση των μεριδίων κρατικών επιχειρήσεων μπορεί σήμερα να αποφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα στο Ελληνικό Δημόσιο και κατά πόσο, εν τέλει, η προγραμματιζόμενη «αξιοποίηση» κινείται προς μία κατεύθυνση κάλυψης άμεσων ταμειακών αναγκών και εξυπηρέτησης του Δημοσίου Χρέους, είναι ερωτήματα που δύσκολα μπορούν να απαντηθούν.

Οι πίνακες που ακολουθούν αναλύουν τις τιμές των μετοχών δεκατριών (13) εισηγμένων κρατικών εταιριών από το σύνολο των 48 εταιριών και οργανισμών με υψηλή συμμετοχή του Δημοσίου, οι οποίες εντάσσονται στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Ως ημερομηνίες αναφοράς τέθηκαν η 16η Ιουνίου των δύο τελευταίων ετών και η 16η Αυγούστου του 2011.

Παρακολουθώντας την εξέλιξη της τιμής των μετοχών από το 2009 μέχρι και το 2011, καθώς και την πτωτική πορεία τους κατά -23,23% το τελευταίο δίμηνο και συγκεκριμένα το διάστημα 16/6/2011 έως 16/8/2011, δυστυχώς προκύπτουν συμπεράσματα που δεν ευνοούν την δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μας.

Είναι σαφές ότι οι ιστορικά χαμηλές τιμές των μετοχών δεν διαμορφώνουν καθόλου ευνοϊκές προϋποθέσεις για την είσπραξη επαρκών εσόδων από την πώλησή τους. Επιπλέον, από την εμπειρία των χρηματιστηριακών συναλλαγών, γνωρίζουμε ότι ένας πωλητής που βρίσκεται κάτω από συνθήκες έντονης πίεσης, αναγκάζεται τις περισσότερες φορές να πουλήσει τις μετοχές σε πολύ χαμηλότερη τιμή από αυτήν που έχει διαμορφωθεί στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου. Υπ' αυτή την έννοια, δεδομένης και της δύσκολης θέσης στην οποία βρίσκεται η χώρα μας, η τιμή στην οποία θα πουληθούν οι μετοχές των κρατικών εταιριών θα αποφέρει κατώτερα του αναμενόμενου έσοδα, με αποτέλεσμα να ξεπουληθούν στην κυριολεξία κερδοφόροι οργανισμοί, πολύ χαμηλότερα της πραγματικής τους εμπορικής αξίας.

Παρατηρώντας τις μεταβολές στη συνολική αξία των εισηγμένων εταιριών, διαπιστώνουμε μια διαρκή και ευμεγέθη μείωσή τους, καθώς από τα 7,9 δισ. ευρώ στα οποία ανερχόταν η αξία τους το 2009 αυτή κατρακύλησε μέσα σε μία διετία, δηλαδή μέχρι και το τέλος του Α΄ εξαμήνου του 2011, στα 3,6 δισ. ευρώ, εμφανίζοντας μία κατακόρυφη μείωση της τάξεως του -53,81%.

Η ελεύθερη πτώση του χρηματιστηρίου στις 1.000 μονάδες, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, διαμόρφωσε μια δραματική κατάσταση με τη μείωση να φθάνει το -56,59% και την συνολική αξία των εισηγμένων προς πώληση μετοχών να πέφτει στα 2,78 δισ. ευρώ, καταγράφοντας συνολικές απώλειες άνω των 5 δισ. ευρώ το εικοσιτετράμηνο, 2,1 δισ. ευρώ το δωδεκάμηνο και 842 εκατ. ευρώ το τελευταίο δίμηνο.

Ειδικότερα, θα πρέπει να επισημάνουμε την τελευταία τεράστια πτώση της χρηματιστηριακής αξίας κολοσσιαίων εταιρειών (ΔΕΚΟ) που ανήκουν στο Δημόσιο, κερδοφόρων και μη, κατά την διάρκεια της διετίας 2009-2011, όπως του ΟΤΕ (-60,68%), της ΔΕΗ (-59,08%), του ΟΠΑΠ (-53,95%), της ΕΥΔΑΠ (-54,36%), του ΟΛΠ (-27,95%) αλλά και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όπως η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας (-90,76%), η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας (-74,67%) και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (-62,76%).

Το συμπέρασμα που συνάγεται είναι πως η πώληση μέρους των συγκεκριμένων εταιρειών την παρούσα χρονική στιγμή, μόνο συμφέρουσα δεν πρόκειται να αποδειχθεί για την χώρα μας, ενώ η διατήρηση των πλειοψηφικών πακέτων σε ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ κ.λπ. που προβλέπεται στο Μεσοπρόθεσμο δεν σημαίνει τίποτε απολύτως.

Οι στόχοι των αποκρατικοποιήσεων απομακρύνονται ανησυχητικά, αφού τόσο η είσπραξη των 50 δισ. ευρώ έως το 2015, όσο και οι προβλέψεις σύμφωνα με τις οποίες θα έπρεπε να έχουν ήδη εισπραχθεί 4 δισ. ευρώ σε σύνολο 5,5 δισ. ευρώ το 2011 και αλλά 6 δισ. ευρώ το 2012, με τις παρούσες συνθήκες δεν είναι πλέον εφικτές και πρέπει να αναθεωρηθούν.

Έως σήμερα έχουν εισπραχθεί μόνο 400 εκ. ευρώ από την πώληση του 10% του ΟΤΕ, ενώ το Υπουργείο Οικονομικών αναζητά 1,3 δισ. ευρώ μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου και τουλάχιστον άλλα 3 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους.

Το πακέτο των αποκρατικοποιήσεων, ως γνωστόν, περιλαμβάνει τέσσερεις τρόπους εσόδων, από πώληση μετοχών, από πώληση μεριδίων μέσω σχήματος ειδικού σκοπού, από επέκταση παραχωρήσεων και από πώληση δικαιωμάτων. Η συνολική εκτιμώμενη απόδοση ήταν υπολογισμένη να αποφέρει 10 - 15 δισ. ευρώ από εταιρίες και υποδομές και 25 - 35 δισ. ευρώ από αξιοποίηση δικαιωμάτων και ακινήτων. Η πώληση των μετοχών είναι αδύνατον με τις σημερινές συνθήκες, έστω και μεσοπρόθεσμα, να πλησιάσει τις παραπάνω εκτιμήσεις.

Η προώθηση των αποκρατικοποιήσεων που αποφασίστηκε για την χώρα μας προφανώς βασίζεται σε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα, στα πρότυπα του μοντέλου ρευστοποίησης της κρατικής περιουσίας της Ανατολικής Γερμανίας. Το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, που δημιουργήθηκε για αυτό τον σκοπό, δεν έχει το δικαίωμα να αλλάξει αυτή την απόφαση αλλά τουλάχιστον διατηρεί μια πολύ σημαντική επιλογή που είναι ο τρόπος και ο χρόνος των ιδιωτικοποιήσεων και οφείλει να την ενεργοποιήσει, όταν φυσικά ενεργοποιηθεί και το ίδιο αφού η αρμόδια διυπουργική επιτροπή καθυστερεί να συνεδριάσει για να του μεταβιβάσει, όπως προβλέπεται, την κυριότητα των ΔΕΚΟ.

Η ΕΣΕΕ θα πρότεινε στην Ελληνική Κυβέρνηση και στον Ανεξάρτητο Οργανισμό Εθνικού Πλούτου (NWF), πριν προχωρήσουν στην σημερινή εκποίηση, να επιχειρήσουν να επενδύσουν πρώτα σε μια αναπτυξιακή αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων προς πώληση, ώστε να επανακτήσουν τουλάχιστον μέρος της αξίας που έχουν απολέσει την τελευταία διετία και ιδιαίτερα το διάστημα των δύο τελευταίων μηνών. Μάλιστα θα ήταν σκόπιμη, υπό την τρέχουσα συγκυρία, μια μεταφορά κάποιων μηνών στο χρονοδιάγραμμα των αποκρατικοποιήσεων για να δοθεί η δυνατότητα της ανάκαμψης των τιμών των μετοχών των εισηγμένων Δημόσιων επιχειρήσεων ώστε το τίμημα που θα εισπράξει το Ελληνικό Δημόσιο να είναι υψηλότερο.

Το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων ύψους 50 δις. ευρώ, ίσως είναι η τελευταία ελπίδα μείωσης του επικίνδυνου δημόσιου χρέους - περισσότερο από το 22% του ΑΕΠ - αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να επιδιώξουμε να πουλήσουμε τα «ασημικά» μας, που αποτελούν και τις μόνες εγγυήσεις μας, όταν πρέπει, όπως πρέπει και όσο πρέπει.

Η ΕΣΕΕ, ως κοινωνικός εταίρος που εκπροσωπεί Έλληνες Μμε επιχειρηματίες, θα συνιστούσε στην Ελληνική Κυβέρνηση, με τις σημερινές πολύ χαμηλές τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο που παραπέμπουν σε αξίες της δεκαετίας του 90, να επιλέξει να επενδύσει στο μέλλον της χώρας μας και αντί να ξεπουλήσει τις μετοχές που έχει στην κατοχή της να βρει τρόπο να τις αξιοποιήσει υπέρ του δημοσίου συμφέροντος.

Πίνακας 1 - Μεταβολές των τιμών των μετοχών από το 2009 έως σήμερα

Πίνακας 2 - Εξέλιξη της τιμής των μετοχών από το 2009 μέχρι και το 2011

Πηγή: http://www.esee.gr/